1. دانلود گزارش تهیه شده درباره سازمان برنامه و موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی سال 1381 شامل عناوین زیر:
- تاریخچه برنامه ریزی و سازمان برنامه کشور
- سوالات اساسی پیش روی مدیریت عالی سازمان
- رسالت های سازمان مدیریت و برنامه ریزی در شرایط فعلی
- وضعیت موجود و رسالت های موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی
- برنامه های پیش بینی شده موسسه برای امسال
در آستانه چهلمین روز در گذشت دکتر حسین عظیمی رییس فقید مرکز آموزش و پژوهش سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور خبر گزاری دانشجویان ایران (ایسنا) متن گفت و گویی که ایشان در سال 1377 به مناسبت پنجاهمین سالگرد تصویب برنامه توسعه ایران با مجله ایران فردا انجام داده اند را در سه قسمت تقدیم علاقه مندان می کند.
پنجاه سال از زمان تصویب نخستین برنامه توسعه در ایران می گذرد. پس از ما کشورهای دیگر نیز گزینه اقتصاد برنامه دار را اختیار کردند. چنین به نظر می رسد که برای آنها روشن بود که از برنامه چه می خواهند. هند به ایجاد بنیان های خودکفا می اندیشید، چین تامین غذا و کار برای جمعیت انبوه و پایه ریزی صنعتی را مدنظر داشت، الجزایر راه رشد غیرسرمایه داری را پیش گرفت، کره شمالی به تعبیه بنیان های اقتصاد مقاومت و درونگرا فکر می کرد و کره جنوبی رویای فتح بازارها را در ذهن داشت. به نظر شما ما به دنبال چه بودیم؟ در پس ذهن ما چه بود؟ ما از برنامه چه می خواستیم؟
محمود احمدی نژاد رییس جمهور اردیبهشت ماه سال جاری در جمع مردم قزوین با اشاره به تغییر ساختار سازمان مدیریت و برنامه ریزی گفته بود: انحلال سازمان مدیریت و برنامه ریزی خواسته دولت شهید رجایی بود. در پی اعلام رئیس جمهوری منتقدان دولت نهم اظهارات وی را خلاف واقع دانسته و تصریح کردند که شهید رجایی هیچ انتقادی نسبت به سازمان برنامه و بودجه نداشته است. محمدرضا نعمت زاده معاون سابق وزیر نفت ماه های پایانی سال گذشته گفت و گوی تفصیلی با خبرگزاری فارس انجام داده است که هنوز منتشر نشده است. وی در این مصاحبه منتشر نشده به ذکر خاطره ای از شهید رجایی در مورد سازمان برنامه و بودجه سابق می پردازد و تصریح می کند: "یادم هست ایشان (شهید رجایی) یک جلسه فرمودند اگر کاری در سازمان برنامه بودجه دارید با نامه نوشتن و اینها به جایی نمی رسید." وی از قول شهید رجایی افزود: "نامه نوشتن فایده ندارد باید بروی آنجا بنشینی از این میز به آن میز همینطور درخواستت را بچرخانی." به گفته نعمت زاده، شهید رجایی می گفت: "برای یک کار، گاهی 4 تا 5 نوبت می رفتم سازمان برنامه و بودجه تک بودجه ای برای آموزش و پرورش بگیرم."
تعطیلی سازمان برنامه و بودجه با مخالفت و انتقادات برخی از صاحب‌نظران مواجه شد. آن زمان اما احمدی نژاد نگفت که این اقدام وی متاثر از اندیشه های شهید رجایی است. موسم دهمین دوره انتخابات که فرا رسید، احمدی نژاد در قزوین اعلام کرد که آن فکر الهام گرفته از اندیشه های شهید رجایی بوده است. اما پای آمریکایی ها هم به این ماجرا کشیده شد، چه آنکه احمدی نژاد گفت: سازمان برنامه توسط آمریکایی ها در سال 1328 تاسیس شد و بالطبع چون توسط آمریکایی ها تاسیس می شود بنابراین در جهت پیشبرد اهداف آنان هم بوده است.
فریدون برکشلی رئیس اسبق و 13 ساله امور اوپک ایران و رئیس گروه مطالعات انرژی وین، برکشلی که علاوه بر تجربه طولانی رصد و مطالعه تحولات جهانی انرژی در قامت یک مسئول نفتی، در دانشگاه علامه طباطبایی نیز صاحب کرسی است، معتقد است کاندیداهای ریاست جمهوری علیرغم اهمیت و اولویت اول نفت در اقتصاد ایران از نفت گریزانند و دید مبتنی بر نگرانی از نظریه نفرین منابع به آن می نگرند.
فریدون برکشلی تاکید کرد: مهمترین چالش و برنامه پیش روی هر نامزد ریاست جمهوری در ایران تدوین استراتژی و برنامه و نقشه راه برای صنعت نفت کشور است. وی افزود: تنها 3 ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 جیمی کارتر رئیس جمهور وقت آمریکا به عنوان اولین اقدام ضد جمهوری اسلامی ایران قانون تحریم نفتی ایران را تصویب کرد که این مسئله نشان می دهد صنعت نفت ایران به عنوان مهمترین نقطه قوت و در عین حال مهمترین نقطه ضعف برای جمهوری اسلامی ایران تا چه حد مورد توجه آمریکایی ها در آن مقطع بود.
با انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس دولت یازدهم، احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی در دستور کار دولت جدید قرار گرفته است و مجلس نیز پیش از استقرار دولت جدید یک فوریت طرح احیای این سازمان را در دستور کار خود قرار داده است.
در واقع علیرغم آنکه این سازمان در طول دوره حیات خود از 1327 به این سو بارها با تغییر ساختار و نام مواجه شده و مراحل گوناگونی را در ترکیب و تجزیه با دیگر سازمان ها گذارنده است، آخرین تغییر ساختار این سازمان از عنوان سازمان مدیریت و برنامه ریزی به معاونت برنامه ریزی رئیس جمهور و انتزاع معاونت منابع انسانی از آن در دولت اول محمود احمدی نژاد حساسیت زیادی برانگیخت و از این اقدام به انحلال نهاد برنامه ریزی کشور تعبیر شد.
صنعت نفت در اقتصاد ایران نقش قلب را دارد و نوع تعامل این صنعت با سازمان برنامه می تواند نقاط قوت و ضعف ساختار برنامه ریزی در ایران را به خوبی نمایان کند. در این باره با دکتر فریدون برکشلی رئیس اسبق امور اوپک در وزارت نفت به گفت و گو نشستیم. برکشلی سال ها وظایف معاونت اقتصادی وزارت نفت را که هیچگاه تشکیل نشد در تعامل با سازمان برنامه بر عهده داشته است.
او پیوستگی نهاد برنامه ریزی با بودجه را اصلی ترین مشکل ساختار برنامه ریزی در ایران می داند و معتقد است در صورت احیای سازمان مدیریت بخش بودجه باید از آن منتزع شده و به وزارت اقتصاد ملحق شود تا برنامه ریزی فارغ از روابط و تعاملات متکی بر بودجه انجام شود.
برکشلی همچنین درباره از دست رفتن فرصت های سرمایه گذاری نفتی ایران در آسیای میانه به دلیل عدم انباشت سرمایه ناشی از ساختار برنامه و بودجه سخن گفت و تاکید کرد فرصت های اقتصادی زیادی به همین دلیل از دست رفته اند.
وی در بخش نخست این گفت و گو درباره سیر تاریخی برنامه ریزی در ایران و مقایسه آن با هند سخن گفت و در بخش دوم مسیر اصلاح ساختار سازمان برنامه را از درون خود این سازمان معرفی کرد.
مصاحبه آقای رضا منصوری با بی بی سی در تاریخ 12 دی ماه 1384
پژوهش در ایران با مشکلات و موانع بسیاری رو به روست: بودجه پژوهشی کافی نیست و به جا هزینه نمی شود، شمار پژوهشگران محدود است، نخبگان با بی مهری مواجهند و آمار خروج نخبگان هر ساله رو به افزایش است. برای به دست آوردن تصویری روشن تر از وضعیت پژوهش در ایران با دکتر رضا منصوری عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف گفتگو کرده ایم که در دولت دوم محمد خاتمی، رئیس جمهور سابق، معاون پژوهشی وزیر علوم بود.
این مطلب بخشی از مصاحبه آقای طهماسب مظاهری با خبرگزاری فارس در تاریخ 18 اسفندماه 1392 است.
طهماسب مظاهری:
اما یک اختلاف دیدگاه با سازمان برنامه و بودجه داشتیم که از همان سال اول دولت دوم شروع شد. اولین بحثی که در این زمینه مطرح شد، در رابطه با بخشنامه بودجه بود که چالش وزارت اقتصاد با سازمان برنامه را رقم زد.
آقای ستاری فر پیش نویس بخشنامه بودجه را تهیه و برای اظهار نظر برای اعضای ستاد اقتصادی دولت فرستاد. ما در وزارت اقتصاد آن متن را در تطبیق با برنامه 5 ساله و طرح ساماندهی بررسی کردیم و برخی اصلاحات به صورت حاشیه نویسی پیشنهاد کردیم.
عمده تفاوت ها در زمینه مباحث مربوط به سقف هزینه ها و کسر بودجه بود. اختلاف اساسی وزارت اقتصاد و سازمان برنامه حول سه محور بود:
محمد ستاری فر» در گفت و گو با «شرق»:
اتهام «غربی» بودن، ظلم بزرگی به سازمان برنامه بود
بحث احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی که باشد «دکتر محمد ستاری فر» حرف های بسیاری برای گفتن دارد. ناگفته هایی از نوع مواجهه دولت ها با سازمان و چرایی شکست برنامه های نوسازی و به روز‌رسانی سازمان. برای همین سراغ رییس سابق سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور رفتیم تا احیای مجدد سازمان برنامه و چالش های پیش روی دولت یازدهم را با وی در میان بگذاریم. به پیشنهاد من قرار شد مصاحبه در کافه ای دنج و آرام صورت گیرد و وقتی مشخص کردن کافه مورد نظر هم به خودم واگذار شد اصلا فکر نمی کردم انتخابم زمینه ساز شنیدن خاطرات سال های دور دکتر ستاری فر و البته ملاقات وی با بسیاری از دوستان و صاحب منصبان قدیمی باشد. ستاری فر خوشحال بود از احیای مجدد سازمان برنامه، درست مثل کسی که فرزندش از اسارت بازگشته باشد. وی انتخاب «روحانی» را گامی رو به جلو ارزیابی کرد و همگرایی را لازمه موفقیت دولت وی دانست. ازنگاه قلک گونه به سازمان مدیریت در دولت های قبل از نهم گلایه کرد و بودجه سال ٩٢ را بزرگ ترین چالش پیش روی دولت خواند. ستاری فر اشاره‌ای هم به هدفمندی یارانه ها داشت و صحبت های عجیبی در مورد تخلفات و عددسازی های صورت گرفته در این حوزه کرد. گفت و گوی ما با دکتر محمد ستاری فر، رییس سابق سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور را در ادامه بخوانید.
شورای اقتصاد؛ از تنظیم بازار تا برنامه‌های خروج از بحران/ سازمان مدیریت ترمز بود
خبرگزاری فارس: طی سال های اخیر و با تشدید نابسامانی های حوزه تولید، توزیع و بازار خلاء وجود شورای اقتصاد بیش از هر زمانی احساس شده است، تا جایی که غضنفری وزیر دولتی که خود شورای اقتصاد را تعطیل کرد به صدا درآمده و می‌گوید «ما نیازمند شورای اقتصاد هستیم».
اغلب تصور بر این است که شورای اقتصاد، شورایی بوده است برای تنظیم بازار و شاید به ذهن بسیاری حتی خطور نکند که این شورا نهادی است آنقدر مهم که کل سازمان مدیریت و برنامه ریزی دبیرخانه آن و رئیس سازمان هم دبیر آن بوده باشد.